Μια καταδίκη αρκεί;
Δεν θέλω να σας απογοητεύσω, αλλά νομίζω πως μαζί με τους διάφορους «μύθους» που κατά καιρούς ζούμε, είναι καιρός να ζήσουμε και τον «μύθο» της ενδυνάμωσης κι εμπέδωσης στην κοινωνία μας θεσμών και αξιών που, έχω την αίσθηση, ότι εδώ και πολύ καιρό -μην πω από πάντα και παρεξηγηθώ- είτε έχουν αμβλυνθεί, είτε βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση.
Αυτές τις μέρες ζούμε το «μύθο» της καταδίκης του φασισμού λόγω της επικείμενης απόφασης του δικαστηρίου. Μικροί μεγάλοι, άλλοι με αυτοκόλλητα κι άλλοι με αναρτήσεις στα social media εκδηλώνουν, αφενός την επιθυμία τους ως προς την απόφαση κι αφετέρου την αποστροφή τους προς τον φασισμό.
Εκείνο που πιστεύω είναι, ότι καθένας μπορεί να κρύβει έναν φασίστα μέσα του. Είναι ανθρώπινο, κάτω από συνθήκες έκτακτες ή κοινωνικής αναστάτωσης σε μέρος του πληθυσμού να δημιουργούνται συναισθήματα αδικίας, ανισότητας, αγανάκτησης. Η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η άγνοια, η αμορφωσιά, η καταπίεση είναι κάποιες απ’ τις αιτίες που έρχονται πρόχειρα στο μυαλό μου και δημιουργούν τις συνθήκες επώασης του φαινομένου.
Μέσα σ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες κοινωνικού αναβρασμού, βάζει κι ο λαϊκισμός για τα καλά πλάτη λειτουργώντας σ’ όλη αυτή τη νοσηρή κατάσταση σαν επιταχυντής.
Από ‘κει και πέρα είναι θέμα χρόνου η εμφάνιση εκείνου που θα υποδυθεί τον εκφραστή των ανθρώπινων αδυναμιών, τον ενσαρκωτή των καταπιεσμένων δικαίων και τον αμείληκτο τιμωρό εκείνων που τάχα τα καταπάτησαν. Τα ζούμε με ιδιαίτερη ένταση τα τελευταία μετά την κρίση χρόνια.
Ξαφνικά γέμισε τόσους πολλούς φασίστες η ζωή μας, που βρέθηκαν ακόμα και στο Κοινοβούλιο; Ασφαλώς όχι.
Δεν φτάνει, λοιπόν, μόνο η καταδίκη των φυσικών προσώπων, δεν αρκεί ο στιγματισμός του φαινομένου. Οι δίκες και τα γεγονότα ξεχνιούνται γρήγορα, είναι κι αυτό ανθρώπινο, η ζωή τρέχει με μεγάλες ταχύτητες κι οι άνθρωποι δεν έχουν την άνεση να κοντοστέκονται και να θυμούνται, αντιδρούν αυτοματοποιημένα και μαζικά.
Καλά κι ωραία τα λόγια, οι καταδίκες κι οι προτροπές, αλλά πέρα απ’ αυτά είναι αναγκαίο ν’ αναληφθούν συγκεκριμένες πολιτικές πρωτοβουλίες. Να ξεκινήσει -από χτες θα έλεγα- συστηματική προσπάθεια να δυναμώσουν οι θεσμοί, να ισχυροποιηθούν, να θωρακιστεί η δημοκρατία, η κοινωνία των πολιτών.
Να γίνει αισθητό το κράτος δικαίου, να περάσει στην καθημερινότητα η κοινωνική αλληλεγγύη, να μετεξελιχθεί σε εργαλείο κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης το εκπαιδευτικό σύστημα, να στηριχτεί με συγκεκριμένα μέτρα η πραγματική οικονομία κι η επιχειρηματικότητα.
Να πάψει ο διχαστικός λόγος να έχει την πρώτη θέση στην κομματική αντιπαράθεση. Οι πληγές, οι νίκες κι οι ήττες του παρελθόντος να περάσουν και ν’ απομείνουν εκεί που ανήκουν, ως ιστορικά γεγονότα, ντοκουμέντα, συμβάντα κι όχι πρώτη ύλη για επίθεση κι επίλυση διαφορών με τους πολιτικούς αντιπάλους. Ο ψύχραιμος πολιτικός λόγος, η συναίνεση και το ήθος ν’ αναδειχτούν ως ακρογωνιαίοι λίθοι της πολιτικής επικοινωνίας.
Ασκήσεις και στοιχήματα δύσκολα κι επίπονα, απαιτούν απ’ το πολιτικό σύστημα μακροχρόνια προσπάθεια, πολιτικό ρίσκο και διακομματική συνεργασία. Αυτά είναι όμως που, όχι μόνο θα λειτουργήσουν λυτρωτικά, αλλά μπορούν να κλείσουν μια και καλή την πόρτα στον φασισμό και να εξασφαλίσουν κοινωνική συνοχή, ασφάλεια, ελπίδα, προοπτική.
Δύσκολα πράγματα. Μοιάζουν σύμφωνα με τα υφιστάμενα δεδομένα, ευχολόγια κι ανέξοδες επιθυμίες, παραμύθια ίσως έλεγε κάποιος αυστηρός, μήπως, όμως, κι η φραστική απλώς καταδίκη του φασισμού ή ο πρόσκαιρος εγκλεισμός -εφόσον υπάρξει- των φυσικών προσώπων, σαν να στρουθοκαμηλίζουμε μπρος στο, ούτως ή άλλως, υπαρκτό πρόβλημα δεν σας φαίνεται;
Photo: DEVPOLICYBLOG